Zout zonder kritiek

Na een hoop onvoorstelbare ervaringen lig ik nu in San Pedro in een hangmat bij misschien wel het meest relaxte hostel van Chili me reisverslag te typen. In Bolivia ben ik speciaal vanaf Potosi naar Tupiza gereisd om de tour naar Uyuni te doen. Qua reiskilometers is dit niet echt handig maar de tour vanaf hier is veel completer en minder toeristisch dan die van Uyuni zelf, dus dat heb ik er graag voor over. Als de tour begint vertrekken we in een Landrover met twee italianen, een Belg, de chauffeur, de kokkin en ik. We nemen voor de hele trip benzine en water mee, want beiden is niet voor handen. Al snel voelt het als een familie want de chauffeur en de kokkin vertellen graag interessante informatie over de natuur en de kleine dorpen en de mede reisgenoten zijn ook barre mannen. En dat is mooi meegenomen, want we zitten vier dagen bij elkaar in de jeep en overbruggen zo'n 1200 kilometer over hobbelige wegen. Er gaat nog een andere auto met vijf personen mee die we bij elke stop ontmoeten. Savonds slapen we dan bij dezelfde plek en gaan er vaak nog wat drankspellen aan vooraf. Geen gebrek aan gezelligheid dus. Ik zit puur te genieten wanneer we zoveel diverse natuur zien die ik niet voor mogelijk hield te bestaan. De natuur in dit deel van Bolivia gaat werkelijk alle kanten op, wat te verklaren is door de grote hoogteverschillen en de vulkanische activiteit. Nooit gedacht dat de natuur hier zo rijk zou zijn. Zo is er bijvoorbeeld een meer dat groen, wit en roze is en dat vol zit met flamingo's. Fantastisch. Ook is er een diepe canyon waarin een mos achtige rivier doorheen stroomt. Of een zwart meer omgeven met een groen hobbit-achitig landschap waarin lama's hun eentonige leven doorbrengen. De eerste dag rijden we veel over wegen met af te grote stenen die ontweken moeten worden. Wanneer de chauffeur met een gangetje of 80 per ongeluk een steen raakt hoor ik gelijk een sissend geluid en blijkt de band lek te zijn. In een routineklus wordt deze vervangen. We staan alleen wel op 4500 meter te wachten en er is een snijdende wind, maar dat zijn details. Als ik een stukje probeer te rennen om het warm te krijgen, protesteert me hart gelijk dus das niet zo verstandig hier. Het is mij trouwens een raadsel hoe de kokkin het elke keer weer voor elkaar krijgt om een fantastische lunch neer te zetten op de achterklep van de auto. Af en toe lopen we een stuk en wachten ze ons even verder met de auto weer op. Bijvoorbeeld door een gebied dat de meest bizarre formaties van gesteenten geeft. Hele bijzondere vormen waarvan je je gelijk afvraagt hoe het zo ontstaan kan zijn. De meesten zijn door de miljoenen jaren heen geslepen door de wind. Het was echter een uurtje lopen en niemand wist precies waarheen. Twee mensen van de andere groep raakten hierdoor in het gebied verdwaald en ze hadden geen water bij zich. Gelukkig vonden we ze na een half uur weer terug. Als we na een lange dag aankomen bij een klein afgelegen dorpje, besluit ik samen met een paar andere gasten een bergje te beklimmen van een paar honderd meter. Tot mijn grote verbazing vind ik bovenaan de berg een kapotte vleugel van een neergestort vliegtuig. Hoe is dat nou weer mogelijk? Ruimen ze hier vleugtuigwrakken niet op? Alles is volgens mij mogelijk hier. Het zal me niet eens verbazen als er geen onderzoek gedaan is.
Na drie dagen gereden te hebben komen we aan bij toch wel het pronkstuk van Bolivia: de zoutvalkte. En voordat je denkt waarom praat deze man zo enthousiast over een beetje zout, geef ik je een beetje voorkennis. De Salar de Uyuni is een van de meest bijzondere natuurverschijnselen ter wereld. Een aantal honderd miljoen jaar geleden, toen zuid Amerika nog een hele andere vorm had, was de Salar de Uyuni verbonden met de zee waarna het een gigantisch zout meer werd. Toen de aardkorst omhoog werd geduwd en het Andes gebergte ontstond, is al het water verdampt en een zoute laag van 7 meter dik overgebleven. Moet je voorstellen wat voor meer dat geweest moet zijn, in de tijd van de dinosauriërs. De nacht voordat we de zoutvalkte bezochten, sliepen we in een zout hotel. Alles is hier gemaakt van zout, de tafels, stoelen, bedden, muren... Het enige waar het nog aan schortte is dat er geen zout water uit de douche kwam. Die avond is het wat onrustig buiten dus neem ik even een kijkje. Er staan een paar lama's onschuldig wat vegetatie te eten, maar een hond beschermt als een idioot zijn territorium en probeert de lama's weg te jagen door in hun poten te bijten. De lama's zijn vele malen groter dan die ene hond, maar de hond is zo actief en als er later hulp komt van wat andere honden rennen de lama's toch weg. De wekker gaat al om vier uur en we rijden naar een klein eilandje dat midden in de zoutvalkte ligt om de zonsopgang te bekijken. Op dit eilandje zijn zelfs nog koraalriffen te zien vanuit de tijd dat het onder water stond. De zoutvlakte reikt tot aan de horizon en dus is dit misschien wel de meest bijzondere plek om een zonsopgang te zien. Het is fantastisch om te zien hoe snel de zon hier opkomt en vervolgens door het eilandje dat maar rond de 30 meter hoog is, een slagschaduw tot aan de andere kant van de zoutvlakte creëert, van misschien wel 50 kilometer. Hierna ontbijten we op de zoutvlakte aan tafels en stoelen gemaakt van zout. Het is nog steeds ijskoud, maar als de zon de schaduw heeft verdreven begint het gelijk al bloedheet te worden en is de zonnebril nodig als je je ogen niet wilt verbranden. Het witte zout reflecteert de zon waardoor het heel fel is. Misschien is het wel de beste plek om snel bruin te worden ter wereld. Later rijden we wat verder en maken we de fotos locas (gekke foto's) waarin je ideaal kan spelen met het perspectief. Ja, dit is een van die dingen waar je gewoon geweest moet zijn. Dit moet je gewoon zelf zien. Tekst kan het moeilijk beschrijven en een foto laat slechts een impressie van de belevenis zien. Alles om je heen is wit, zo ver je kan zien. Het is alleen het zout, de blauwe lucht en wij. Bij sommige gedeelten is er tot aan de horizon helemaal niks te zien en zo hier en daar zie ik in de verte wat bergen die door de luchtweerspiegeling totaal vervormen. Als we terug rijden en het landschap zanderiger wordt, zien we een onschuldige tornado. Door de extreme hitte ontstaan deze makkelijk hier. Als ik de volgende dag in het internetcafe wat foto's upload in Uyuni, komt er ineens een angstige hond volgens naar binnen gesprint die lomp een aantal plastic stoelen omgooit. Je verwacht het niet als je rustig achter de computer zit, maar heel veel honden hier jagen elkaar op en dus vluchten ze wel is naar binnen. De eigenaresse jaagt hem echter gelijk weer naar buiten met behulp van een bezem. Die avond ga ik uit eten met de groep en bestel ik een pizza met cola. Vervolgens loopt de eigenaresse het restaurant uit om het flesje cola bij het winkeltje om te hoek te kopen en er wat in de prijs bovenop te leggen. Ja Haha, zo kan ik ook een restaurant runnen.

Vanuit Tupiza in Bolivia ben ik naar San Pedro in Chili gereisd. Je kan dan niet zomaar even een busje pakken want er ligt een gebergte tussen met onverharde wegen waar je alleen met jeep doorheen kan. In de jeep zat ik alleen met een Chileense vrouw en haar dochtertje. Na vier uur rijden overnachten we vlakbij de grens en de volgende morgen rijden we al om 4:30 verder. Later die middag arriveren we blij de grens en wordt ik overgegooid in een busje met meer backpackers. Er zijn een hoop omslachtige controles omdat Chili niet wil dat er ook maar iets geks van bolivia in het land komt. 1 euro is ongeveer 750 Chileense pesos waard en dus voel je je al snel een miljonair hier, maar alleen totdat je de supermarkt inloopt en alle prijzen ziet. Na Bolivia is het even wennen aan de soms Nederlandse prijzen. Je moet wat creatiever zijn om niet zoveel geld te spenderen en dus kook ik vaak zelf en leef ik alleen op water, brood en bier. Ik had me San pedro een stuk groter voorgesteld, ik weet ook niet waarom. Maar als ik hier aankom zie ik alleen een klein dorpje waar bijna alle gebouwen gemaakt zijn van klei en waarvan de straatjes overspoeld worden door touroperators. Desalniettemin heeft het de sfeer van een surfdorp en leeft iedereen met de dag. Ook het hostel heeft een hoog hippie gehalte. Typisch weer zo een plek waar ik veel te lang blijf als ik niet uitkijk. Er is hier in de stad een groot tekort aan wisselgeld waardoor je eigenlijk altijd verplicht bent om meerdere dingen te kopen zodat je op een rond bedrag uit komt. Doordat er zo weinig vocht in de lucht zit en er weinig lichtvervuiling is, is dit een van de beste plekken op aarde om de sterren te bekijken. Niet voor niets is hier de duurste telescoop ter wereld gebouwd. Ik ga met een tour mee en we rijden een kwartiertje uit het dorp om het kleine beetje lichtvervuiling te vermijden. Hier is het echt bizar hoeveel sterren je ziet, niet te geloven. Ik heb in anderhalf uur tijd wel tien vallende sterren gezien die zich bijna over de hele hemel verspreiden, en uiteindelijk uit elkaar vallen waardoor er meerdere stukjes oplichten. Het zijn stukjes meteoriet ter grootte van een vuist die verbranden in de atmosfeer. Met een aantal telescopen bekijken we het centrum van het melkwegstelsel, andere sterrenstelsels en planeten. Met het blote oog zien we de rode sterren die van ons weg bewegen en witte sterren die in het heelal naar ons toe komen. Sommigen blinken doordat het licht vertroebelt in de atmosfeer. De hemel is zo helder dat we naast sterren ook sterrenwolken kunnen zien. Wanneer je met een telescoop hierop inzoomt blijkt de sterrenwolk te bestaan uit duizenden kleine sterren. Er is een speciaal meer 21 km van San Pedro waar je in blijft drijven door de vele mineralen die in het water zitten. Om geld te besparen boeken we geen toer maar huren we fietsen en gaan we er zelfstandig heen. We bevinden ons echter in de droogste woestijn ter wereld waar maar 3 mm tegen per jaar valt en de luchtvochtigheid rond de 10 procent is. Als je gedronken hebt voelt je strot na een paar keer ademen al droog aan. Ik maak geen geintje als ik zeg dat je hier een liter per uur drinkt als je bezig bent. Het meer bevat zoveel zout dat het gevaarlijk is om met je hoofd onder water te gaan. Het is grappig als je erin ligt want het is onmogelijk om te zinken, wat je ook doet. Je blijft liggen alsof je op een luchtbed drijft.

Het leukste vind ik het bezoeken van locale attracties die niet bekend zijn onder de toeristen. Zo is er net buiten de stad hier een betonnen kanaaltje van een anderhalve meter breed waar het water vanaf de omliggende bergen naar de stad vervoerd wordt. Er is een plek waar dit kanaaltje een heel stuk schuin naar beneden gaat vanaf een heuvel en dit wordt door de locals ook wel is gebuikt als glijbaan. Het is er natuurlijk helemaal niet voor gemaakt maar daarom is het zo leuk. Een Chileense dame uit het hostel weet dit wel te vinden en leidt mij en twee anderen hierheen. Als we aankomen schrik ik er een beetje van want het water dondert met een gigantische snelheid naar beneden en het lijkt erop dat dit de ideale plek is om je te bezeren. Aan het eind van de glijbaan komt het water met een noodgang in een bad terrecht waar je koppie onder gaat en dus je adem moet inhouden. Hierna kom je als het goed is weer boven en kan je jezelf er op een vindingrijke manier uitvissen. Ik denk dat dit de eerste keer was dat ik een lichtelijke angst had voor een glijbaan, maar nadat de Chileense dame het voortouw nam ging ik ook en ervoer ik een gratis adrenaline shot die de geschiedenisboeken in kan. Aan het eind krijg ik een partij water tegen me borst aan waardoor ik elke keer een achterwaardse koprol maak en als iemand die geen zwemdiploma heeft boven water kom. Hierna zijn we nog een paar keer gegaan totdat onze ellebogen en rug bont en blauw waren. Toen was het tijd om terug te gaan. Die avond bezocht ik Valle la luna, wat maanlandschap betekent. Er wordt nu geen gezicht vol met puisten mee bedoeld maar en een landschap dat hier aan de rand van de woestijn ligt en er uitziet als een buitenaards landschap. Het lijkt wel mars. Het ligt tussen het Andes gebergte en de zee. Hiertussen valt bijna geen regen omdat de wolken niet over het Andes gebergte heen kunnen. Door de vulkanische activiteit zitten er een hoop mineralen in de grond waaronder zout. In het Andes gebergte zelf regent het wel en deze regen wil richting de zee maar kan de zee niet bereiken doordat er nog een ander gebergte tussen ligt. Het water dat ondergronds naar de zee gaat verdampt in dit tussengelegen gebied waardoor dit maanlandschap verreikt wordt met zoutvlaktes die er buitenaards uitzien. De vulkaan die ik vanaf hier kan zien is zeven weken geleden nog uitgebarst, zo actief is die.

De volgende dag ben ik gaan sandboarden met een gozer uit zuid Afrika en een meid uit Duitsland. Omdat we nogal van activiteit houden en sandboarden in de droogste woestijn ter wereld alleen niet actief genoeg was, zijn we er zelfstandig met de fiets heen gegaan. Het sandboard neem je mee tussen je tas en je rug. Je bent hierdoor heel breed en dus moet je uitkijken dat je niemand omver stoot. Eenmaal aangekomen na drie kwartier hebben we een lange pauze nodig om bij te komen en om ons mentaal voor te bereiden op het beklimmen van de zandheuvel. Waar is de lift hoor ik je denken, ja dat dacht ik ook. In Hinterglemm laten staan misschien. Er zijn hier zandheuvels van wel 150 meter hoog, de hoogste ter wereld. Wij pakken er eentje van rond de 80 meter denk, hoog zat. We gebruiken dan wel een snowboard, maar het is zo anders dan snowboarden. Zand is een stuk zwaarder en heeft veel meer wrijving dan sneeuw. De eerste keer ga ik dan ook heerlijk met me gezicht in het zand. Het zal me niks verbazen als er nog steeds zand in me oren zit als ik thuis kom. Even later gaat die gozer uit zuid Afrika heel hard op z'n plaat recht met z'n gezicht in het zand. Zijn neus bloedt ernstig en hij blijft zeker wel 10 seconden bewegingloos liggen. Als hij bijkomt herinnert hij zich niets meer van de val. Hij zegt wel tig keer dat hij zich niks meer kan herinneren, wat hij een dag later zegt ook niet meer te herinneren, Haha. We brengen hem naar de schaduw en geven hem water maar hij blijft maar overgeven. Zware hersenschudding. Gelukkig kwamen we een andere groep tegen die met de auto was en hem met z'n fiets en sandboard wel wilde meenemen naar de stad. Als we niet bij hun in de buurt waren hadden we een groot probleem, want er is geen signaal om te bellen en hij was zeker niet in staat om te fietsen. Hij is naar het ziekenhuis gebracht en na twee uur controles mocht hij weer naar huis. Op de terugweg kom ik er achter waarom het zo zwaar was op de heenweg en ik zowat de pijp uitging. Alles was precies vals plat, en dus hoef ik totaal niet te trappen op de terugweg. Nu snap ik wat die wielrenners bedoelen. Ik reis straks een kleine duizend kilometers naar het zuiden naar La Serena. Daar is na lange tijd voor mij weer een strand dus kan ik eindelijk weer is genieten voor de verandering.

Marcos